Nasz organizm stale narażony jest na kontakt z mikroorganizmami, które mogą doprowadzić do rozwoju różnego rodzaju chorób.
Każdy z nas ma w sobie ogromny potencjał obronny i leczniczy, tylko trzeba go odpowiednio wzmacniać i… szanować. Potencjałem tym jest sprawnie działający układ odpornościowy. Jest on najlepszym lekarstwem na wszelkie niedomagania. Chodzi nie tylko o infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze, ale także o choroby przewlekłe, włączając w to choroby nowotworowe.
Układ odpornościowy to interaktywna sieć narządów, komórek i białek, które chronią organizm przed wirusami (np. grypy, paragrypy, Covid-19), bakteriami i wszelkimi substancjami obcymi dla naszego organizmu. Jego głównym zadaniem jest neutralizacja i usuwanie patogenów, które dostają się do organizmu, rozpoznawanie i neutralizacja szkodliwych substancji ze środowiska, ewentualnie walka z własnymi komórkami w przypadku chorób z autoimmunoagresji.
Mamy naturalną zdolność do wzmocnienia swojego układu odpornościowego – nie zapobiegnie to co prawda wnikaniu do organizmu różnych patogenów, ale spowoduje skuteczną obronę przed ich działaniem chorobotwórczym.
Jakie czynniki wpływają na odporność?
Na odporność organizmu ma wpływ wiele czynników, jak np. stan odżywienia, ogólny stan zdrowia, sposób odżywiania, stosowane leki, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu, ruch na świeżym powietrzu, stan emocjonalny, stres, wiek. Im człowiek jest starszy, tym gorszy proces przyswajania składników odżywczych, wzrost niedoborów witaminowo-mineralnych, co osłabia organizm i zwiększa jego podatność na różnego rodzaju choroby.
Spożywanie produktów rafinowanych, dużych ilości węglowodanów i tłuszczów nasyconych, czyli tzw. jedzenie śmieciowe, picie zbyt małej ilości wartościowych płynów takich jak: woda, soki warzywno-owocowe, najlepiej z rodzimych owoców – własnoręcznie wyciskane, herbaty, prowadzi w prostej drodze do nieszczelności jelit, co powoduje wchłanianie toksyn z jelit do krwi i prowadzi do osłabienia naszej naturalnej odporności. Wydajność naszego układu odpornościowego jest ściśle uzależniona od składu jelitowej flory bakteryjnej.
W jaki sposób możemy budować swoją odporność przed nadchodzącym sezonem infekcyjnym w okresie jesienno-zimowym?
Właściwe odżywianie i mądra suplementacja
Pre- i probiotyki
Niektórzy „znawcy tematu” wypowiadają się, że przy prawidłowym żywieniu nie ma potrzeby suplementacji. Wszyscy jednak wiemy, że spożywany pokarm nie zawiera odpowiedniej ilości składników odżywczych, w tym witamin czy minerałów, czy innych o działaniu fizjologicznym potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, a co za tym idzie – naszego układu odpornościowego.
Bezwzględnie konieczne jest uzupełnianie odpowiedniej flory bakteryjnej przez stosowanie pre- i probiotyków np. AC Zymes, AC-Zymes Plus, ProbioBalance, wzmocnienie zachowania równowagi mikrobiologicznej jelit z pomocą składników aktywnych zawartych w Garlic Max, ParaProteX.
Korzystne bakterie jelitowe wypierają niekorzystne dla organizmu mikroorganizmy, syntetyzują enzymy niszczące szkodliwe bakterie, stymulują wydzielanie immunoglobulin IgA oraz regulatorowych komórek T, które wspierają funkcje odpornościowe.
Witamina D
Chłodne, później zimne miesiące i brak odpowiedniej ilości światła słonecznego prowadzi do niedoboru witaminy D ze wszystkimi zdrowotnymi następstwami jej niedoboru oraz objawami depresji jesiennej czy zimowej. Każdego dnia – gdy tylko pojawi się promyk słońca – warto wystawiać twarz na jego działanie. Oczywiście wiadomo, że to za mało i konieczna jest też odpowiednia suplementacja witaminy D – D-drops liquid vitamin D lub VITAMIN D 2000 IU.
Aby efekt działania tej witaminy był optymalny, konieczne jest podanie jej w odpowiedniej dawce, co wiąże się z koniecznością zbadania poziomu we krwi jej metabolitu 25OHD3.
Witamina C
Jedną z najważniejszych – niektórzy uważają, że najważniejszą w budowaniu odporności witaminą jest witamina C, której nasz organizm nie potrafi wytwarzać ani magazynować, więc musimy stale dostarczać ją z zewnątrz. Dotychczas ustalono kilka mechanizmów, przez które witamina C może wpływać na aktywność układu immunologicznego. Przede wszystkim zaobserwowano, że wysokie stężenie witaminy C jest obecne w fagocytach i limfocytach, czyli w podstawowych komórkach naszego organizmu zaangażowanych w zapewnienie prawidłowej odporności. Sprawia ona, że komórki odpornościowe szybciej docierają do miejsca zakażenia i zwalczają zagrożenie.
W związku z tym, że okres połowiczego rozpadu witaminy C wynosi ok. 2 godzin, należy sięgać po suplementy diety produkowane technologią przedłużonego uwalniania składników aktywnych (Delayed Release Technology), która zapewnia stopniowe uwalnianie i wchłanianie witaminy C oraz jej stały poziom w organizmie (np. C 1000 Plus, C 500, C 300 Plus with rose hips and bioflavonoids).
Witamina A
Witamina A (np. Beta Carotene)- odgrywa integralną rolę w zdrowiu immunologicznym i jej suplementacja może być korzystna w zapobieganiu różnych chorób i infekcji. Uczestniczy ona w procesie dojrzewania i różnicowania komórek układu immunologicznego, w tym limfocytów, monocytów i neutrofili. Jej niedobór blokuje regenerację bariery śluzówkowej, co powoduje zwiększoną podatność na infekcje i trudniejszy powrót do zdrowia przy schorzeniach infekcyjnych.
Witamina E
Bardzo silnym antyoksydantem jest witamina E (np. Vitamin E).W badaniach naukowych wykazano, iż suplementacja witaminą E znacząco zmniejsza częstotliwość występowania infekcji górnych dróg oddechowych i skraca czas trwania infekcji.
Żelazo
Niedobór żelaza nie tylko przyczynia się do anemii, ale również może zaburzać prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego – może prowadzić do wzrostu ryzyka infekcji i zakażeń, obniżenia zdolności bakteriobójczych organizmu. Żelazo (np. Iron Plus) pomaga dostarczyć odpowiednią ilość tlenu do uszkodzonych komórek, tkanek i narządów, które podatne są na infekcje.
Cynk
Pierwiastkiem absolutnie niezbędnym do utrzymania prawidłowej pracy układu odpornościowego jest cynk. Pełni on szczególną rolę we wzroście limfocytów T i różnicowaniu białych krwinek, wspomaga procesy apoptozy, czyli naturalnego procesu zaprogramowanej śmierci komórki w organizmie wielokomórkowym. Dzięki temu mechanizmowi z organizmu usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki, eliminowane są niebezpieczne dla nas komórki bakterii, wirusów, grzybów. Cynk jest także kluczowym składnikiem strukturalnym dla wielu receptorów hormonów i białek, które przyczyniają się do prawidłowej równowagi nastroju i funkcji odpornościowych. Regularna suplementacja cynku przez co najmniej 5 miesięcy może zmniejszyć ryzyko wystąpienia przeziębienia i innych chorób infekcyjnych oraz przyczynić się do szybszego wyzdrowienia (np. Chelated Zinc, MagneZi B6).
Jakie składniki roślinne są ważne dla wzmocnienia odporności?
Celem wzmocnienia odporności immunologicznej możemy stosować wiele wartościowych suplementów diety. Ja moim pacjentom oprócz wyżej wymienionych zalecam olejek eteryczny – Oregano Oil, Curcuma Pro, Polinesian Noni, ImmunAid, VirAgo, Rhodiolin, SambuRex – ich składniki aktywne mają szczególne działanie na nasz organizm, chociażby ze względu na ich roślinny skład.
Kontroluj stres, pokonaj stany lękowe
Bardzo silnym immunodepresantem – czynnikiem wpływającym na obniżenie siły układu immunologicznego – jest stres, strach, depresje, zaburzenia lękowe. W dobie obecnej pandemii duża część naszego społeczeństwa jest w stanie chronicznego strachu o zdrowie swoje i rodziny. W związku z tym polecam stosowanie preparatów z magnezem, witaminami z grupy B oraz różeńca górskiego (Stress Management, MagneZi B6, Rhodiolin).
Bariera skórna
Istotną rolę w budowaniu odporności odgrywa też bariera ochronna skóry, a konkretnie jej płaszcz hydrolipidowy, który jest naturalną powłoką wodno-tłuszczową, składającą się m.in. z wody, lipidów oraz białek. Jej działanie ochronne polega przede wszystkim na utrzymaniu prawidłowego poziomu wilgoci w skórze, odpowiedniego poziomu kwasowości (tzw. pH) oraz ochrona przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, np. uszkodzeniami mechanicznymi, substancjami chemicznymi, bakteriami i wirusami.
Mimo, że bariera ochronna skóry pełni bardzo ważne funkcje, to jest delikatna i może łatwo zostać naruszona. Do czynników jej zagrażających zalicza się predyspozycje genetyczne, uwarunkowania hormonalne, szkodliwe czynniki zewnętrzne (suche powietrze, zbyt wysoka lub niska temperatura, promieniowanie UV, substancje chemiczne, nadużywanie środków dezynfekujących, zbyt częste noszenie nieprzepuszczalnych rękawiczek). Naruszenie bariery ochronnej skóry może przyczynić się do wnikania przez jej otwarte pory czy mikropęknięcia wirusów, bakterii, grzybów. Konieczne jest w związku z tym stosowanie odpowiednich kosmetyków, które nie wysuszają skóry i nie zmieniają jej naturalnej kwasowości (np. linia kosmetyków ekologicznych OrganiCare, Aquabelle, Hand&Body Lotion, EveryMoment).
Budowa i utrzymanie odporności musi trwać przez cały rok, a nie – jak robi duża część społeczeństwa – w momencie zagrożenia zdrowia.
Warto zapamiętać sobie hasło:
nasze zdrowie = sprawny układ immunologiczny
Bożena Flis-Raniowska – lekarz chorób wewnętrznych
